گروه خبر: در همایش بین‌المللی «بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی»، «حجت‌الاسلام سیدمهدی دادمرزی» مقاله «تحول حقوق خانواده در ایران پس از انقلاب اسلامی» را ارائه نمود.
به گزارش مرکز خبر و اطلاع‌رسانی جامعةالمصطفی، حجت‌الاسلام دادمرزی، عضو هیئت علمی دانشکده حقوق دانشگاه قم، در همایش بین‌المللی «بازخوانی آثار علمی و فرهنگی انقلاب اسلامی»، ضمن اشاره به سیر تحول حقوق خانواده در ایران پس از انقلاب اسلامی، به مقوله توجه امام خمینی(ره)، به حقوق خانواده از آغاز اشاره نمود و ابراز داشت: امام خمینی(ره) در دیدار با «علی امینی»، نخست وزیر پهلوی، در دی‌ماه 1340، به اولویت‌هایی اشاره نمودند و در تاریخی دیگر، در اعتراض به طرح قانون خانواده در سال 1343، جهت‌گیری ارزشمندی در مباحث حوزه خانواده داشتند.
وی دیدار «ریچارد کاتم»، پژوهشگر امریکایی همراه با «جیمز کوکرافت»، استاد دانشگاه راتگرز در نیوجرسی را در 7 دی 1357 در نوفل لوشاتو با امام(ره)، دیگر شاهد تاریخی رویکرد امام خمینی(ره) درباره مباحث حقوق زن و خانواده دانست.
حجت‌الاسلام دادمرزی به پاسخ‌های مقام معظم رهبری(مدظله‌العالی) به عنوان شاگرد برجسته امام خمینی(ره) به پرسش بازجوی خود در سال 1349نیز اشاره نمود و اظهار داشت: در یکی از بندهای مهم‌ترین سند مربوط به خانواده پس از پیروزی انقلاب، یعنی سیاست‌های کلی خانواده ابلاغی سال 1395 چنین آمده است: «همسری، نقش مادری و خانه‌داری زنان و نقش پدری و اقتصادی مردان و مسئولیت تربیتی و معنوی زنان و مردان...».
وی، در ادامه، ضمن نقد نظرات و دیدگاه‌های هشت فیلسوف غربی یعنی «ژان ژاک روسو»، «آرتور شوپنهاور»، «فردریش نیچه»، «برتراند راسل»، «لودویگ ویتگنشتاین»، «مارتین هایدگر»، «ژان پل سارتر» و «میشل فوکو»، اظهار داشت: اگر بگوییم انقلاب اسلامی ایران، زنانه‌ترین انقلاب در جهان قدیم و جدید است، سخنی به گزاف نگفته‌ایم.
حجت‌الاسلام دادمرزی به ابعاد تحول حقوق خانواده در چهل سالگی انقلاب، با رویکرد گزارشی به عنوان مقدمه رویکرد آسیب‌شناسانه در حوزه تقنینی، قضایی، آموزش و پژوهش اشاره نمود و اذعان داشت: در قانون اساسی جمهوری اسلامی، خانواده، واحد بنیادین جامعه و کانون اصلی رشد و تعالی انسان است.
وی افزود: قانون مدنی ما در 1335 ماده، در 1307 تا 1314 تصویب شد. این قانون پیش از انقلاب، در حدود پنجاه سال، فقط سه اصلاحیه، آن هم فقط در سال‌های 1337 و 1348 خورد که در آن، دو ماده و دو تبصره اصلاح و دو تبصره به آن الحاق گشت.
حجت‌الاسلام دادمرزی تأکید کرد: پس از پیروزی انقلاب اسلامی، این قانون دو بار در سال 1361 و 1370، به ترتیب به صورت آزمایشی و دائمی مورد بازنگری سراسری قرار گرفت که در آن، 34 ماده اصلاح، سیزده ماده حذف و سه ماده به صورت مکرر به آن افزود شد. از این حدود پنجاه مورد، ده مورد به کتاب هفت تا ده قانون مدنی (نکاح و طلاق و اولاد و انفاق) اختصاص دارد.
وی یادآور شد: از سال 1370 تاکنون عمدتاً به صورت موردی، قانون مدنی در سال 76، 79، 81، 82، 85، 87 و 89 حدود بیست مورد اصلاحاتی خورد که بیشتر در مواد مربوط به خانواده بود و پای تأسیسات و عناوین جدیدی مانند تقویم مهریه به نرخ روز، تغییر سن حضانت، توسعه ارث زوجه، موارد عدم صلاحیت حضانت، مصادیق نفقه واجب زوجه و اجرت‌المثل خانه‌داری را وارد ادبیات حقوق خانواده ایران کرد.
حجت‌الاسلام دادمرزی تصریح کرد: از دیگر قوانین عادی پیش از انقلاب، باید از دو قانون حمایت خانواده 46 و 53 (در 28 ماده) یاد کرد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی، قانون 58 ماده‌ای حمایت خانواده سال 1391 و آیین‌نامه اجرایی آن مصوب 1393 را در 69 ماده داریم.
وی مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی و ارائه قانون برنامه پنج ساله ششم توسعه مشتمل بر 124 ماده و 128 تبصره در سال 1395 مصوب مجلس را از دیگر رویکردهای تقنینی انقلاب اسلامی در حوزه زنان و خانواده دانست و ابراز داشت: ابلاغیه رهبر انقلاب اسلامی(مدظله‌العالی) درباره سیاست‌های کلی خانواده در اجرای بند یک اصل ۱۱۰قانون اساسی در سال 1395 در شانزده بند و نیز تدوین الگوی پایه اسلامی ایرانی پیشرفت، از دیگر رویکردها به شمار می‌رود.
حجت‌الاسلام دادمرزی تشکیل دادگاه اختصاصی خانواده را از ثمرات انقلاب اسلامی در حوزه قضا دانست و یادآور شد: توسعه آرای وحدت رویه در حوزه خانواده، مانند حق حبس، اعمال وکالت در طلاق، عدم مجازات زوج به کیفر ترک انفاق در فرض تمسک زوجه به حق حبس، ذاتی بودن صلاحیت دادگاه خانواده و...، از دیگر مؤلفه‌های قضایی است.
وی به ابعاد تحولی حقوق زن و خانواده در حوزه‌های آموزشی اشاره نمود و اذعان داشت: راه‌اندازی رشته‌هایی مانند دکتری فقه خانواده، ارشد پیوسته علوم قضایی گرایش حقوق خانواده (خاص دانشگاه علوم قضایی)، علوم قضایی گرایش حقوق خانواده (خاص دانشگاه علوم قضایی) یا ارشد ناپیوسته (فقه خانواده/ فقه و حقوق خانواده/ معارف اسلامی و حقوق گرایش حقوق خانواده)، برخی از این تحولات آموزشی در حوزه‌های دانشی به شمار می‌رود.
حجت‌الاسلام دادمرزیبا بیان این که پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مراکز پژوهشی گوناگونی در عرصه حقوق زن و خانواده تأسیس شده است، اظهار داشت: این مراکز ضمن ارائه پژوهش‌های علمی و دانشی پویا در حوزه خانواده، ارائه و انتشار نشریات تخصصی مختلف را در حوزه حقوق زن و خانواده در دستور کار خود قرار دادند.
وی، در بخش پایانی سخنان خود، با تأکید بر این که با تکیه بر دست‌آوردها لازم است مراکز علمی- آموزشی حقوق خانواده هم‌افزایی بیشتری داشته باشند، اظهار داشت: نیاز است مرکز پژوهشی آسیب‌شناسی حقوق خانواده با هدف اجرا یا رصد تکالیف اسناد بالادستی کشور تأسیس شود.
تاریخ: 
پرینت
