ابن سینا وجود همه موجودات را عین تعلق به خدای متعال می داند

روز دوم همایش بین المللی انسان شناسی از دیدگاه ابن سینا، با حضور اندیشمندانی از کشورهای مختلف در موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی(قدس سره) ادامه یافت.

به گزارش مرکز خبر و اطلاع رسانی جامعةالمصطفی، حجت الاسلام والمسلمین فیاضی، از استادان برجسته فلسفه حوزه علمیه قم در این جلسه، ضمن خوشامدگویی به میهمانان حاضر در همایش انسان شناسی از دیدگان ابن سینا، اظهار داشت:  یکی از حجت های خداوند در دین اسلام عقل است. عقل راهنمایی است که از روز نخست بشر را هدایت می نماید و تا آخر همراه ماست. در ابتدای کار این عقل است که دست بشر را می گیرد و حجت منحصر خدای متعال است. با عقل است که به وجود و صفات حسنی الهی پی می بریم و ضرورت نبوت را می فهمیم و یقین می یابیم قیامت و معادی وجود دارد.

وی خاطرنشان کرد: عقل در تاملات خود به این نتیجه می رسد که پاسخ بسیاری سوالات را نمی فهمد و نمی تواند به آنها پاسخ دهد. ابن سینا با این استدلال بر ضرورت نبوت تاکید می نماید که خداوند عقلی در انسان قرار داده است که این عقل می فهمد با سوالات زیادی در زندگی مواجه است که به تنهایی نمی تواند پاسخ آنها را بیابد؛ پس خداوند باید پیامبری را مرسول دارد که آنچه انسان نمی فهمد را درک نماید.

حجت الاسلام والمسلمین فیاضی با اشاره به اجماع همه دانشمندان علوم اسلامی به تقسیم دین به سه بخش اعتقادات، اخلاقیات و احکام، ابراز داشت: همه علمای اسلام اذعان دارند این سه بخش به همین ترتیب که بیان شد، دارای اولویت هستند. عقل همانگونه که در اعتقادات ما را به اعتقاد صحیح می رساند، همانگونه که در اخلاق، اخلاقیات را درک می نماید، در آنچه از طریق وحی به ما رسیده است نیز تدبر می نماید و از آن به حقایقی دست می یابد که به تنهایی توان دستیابی به آنها را ندارد.

وی با اشاره به تاکید قرآن کریم به نیاز همه مردم به خداوند، اذعان داشت: ابن سینا این احتیاج را هم در اصل وجود و هم در بقای موجودات تبیین می نماید. خداوند اراده فرموده است این موجودات پدید آیند و بقای آنان نیز به اراده و خواست پروردگار بستگی دارد که افاضه وجود از سوی خداوند استمرار یابد و اگر لحظه ای این افاضه نباشد، عدم و نیستی جایگزین موجودات می گردد.

استاد فلسفه اسلامی ادامه داد: ابن سینا تاکید می نماید وجود همه موجودات عین تعلق به خدای متعال است. با کمی دقت به این نتیجه می رسیم فاعل همه سکنات و حرکات موجودات، خداوند است. تنها تفاوتی که انسان با سایر موجودات دارد این است که انسان موجودی انتخابگر است؛ یعنی انتخاب می نماید چه حرکتی انجام دهد و خداوند این انتخاب او را محقق می دارد.

وی در تبیین اندیشه های ابن سینا در این باره اظهار داشت: ابن سینا معتقد است هنگامی که ما تعقل و تفکر می نماییم، تفکر ما کار خداست و ما تنها تصمیم می گیریم که در حال تفکر باشیم. اوست که ما را با تفکر موجود می دارد و تفکر ما را ادامه می دهد و چنانچه این تفکر ما را به نتیجه ای برساند، این تفکر تنها زمینه ساز آن است که خالق علم، علم را بر ما افاضه نماید. خلق علم یا هرچیز دیگر، تنها کار خداوند است.

حجت الاسلام والمسلمین فیاضی با اشاره به اینکه ابن سینا توسط اساتید فرزند نماز معرفی می شود، خاطرنشان کرد: ابن سینا که تمام وجود خود را وابسته به خداوند می بیند، هنگامی که با معضلی در مسیر علمی خویش مواجه می شود، راهی مسجد شهر می شود و پس از نماز از خدای متعال می خواهد با فضل خودش آنچه تا بحال برای او حل نشده بود را بر او افاضه نماید. رسالت فلاسفه ما نیز همواره این بوده است که مردم را متوجه این حقیقت نمایند بطوری که حضرت امام خمینی(قدس سره) نیز وقتی رزمندگان ما دشمن را از خرمشهر بیرون می نماید، اظهار می دارد خرمشهر را خدا آزاد کرد. زیرا رزمندگان وظیفه خود را انجام می دهند و یاری و عقب راندن دشمن و پیش بردن لشکریان حق، همه از جانب خداست که اگر او را یاری نماییم، او نیز ما را یاری می نماید.

وی در ادامه ابراز داشت: اعتقاد به رب العالمین به این معناست که ما نباید نسبت به آنچه وظیفه داریم کوتاهی نماییم تا لطف و عنایت رب العالمین شامل حال ما باشد. اگر انسان چنین یاری داشته باشد، هیچ وحشتی از هیچ قدرتی نخواهد داشت.

سخنران نشست با اشاره به اهمیت فراوان امام خمینی(قدس سره) به نماز، اظهار داشت: امام راحل همواره به مردم تاکید می کردند مراقب نماز باشید که در این صورت نماز نیز مراقب شما خواهد بود. رسالت همه اندیشمندان این است که مردم را نسبت به این مسائل متنبه نمایند چنانکه لازم است تبیین نمایند دین با تمایل به کفار سازگار نیست. مردم ما باید توجه کنند نباید گوش به دستگاه های تبلیغاتی دشمنان اسلام دهند و فریفته ظاهر فریبای آنان شوند؛ زیرا باطن آنها همان است که قرآن کریم از آنها به عنوان بدترین مخلوقات خداوند نام می برد.

گفتنی است در ابتدای این جلسه، حجت الاسلام والمسلمین خالق پور، جانشین ریاست جامعةالمصطفی، با اشاره به برگزاری نشست علمی بین المللی انسان شناسی از دیدگاه ابن سینا به میزبانی جامعةالمصطفی، اظهار داشت: جامعةالمصطفی سالانه برنامه های مختلفی به منظور برگزاری نشست های علمی مشترک با دانشگاه های خارجی دارد و این همایش نیز با مشارکت اندیشمندان و استادان دانشگاه های ایران و پنج کشور دیگر برگزار گردیده است.

وی با اشاره به دریافت مقالات ارزشمندی از پژوهشگران ایرانی و غیرایرانی در موضوع این همایش بین المللی، خاطرنشان کرد: این نگاه که جامعةالمصطفی علاوه بر آموزش طلاب غیرایرانی بتواند در حوزه های مختلف معرفتی، همایش های مشترکی برگزار نموده و اساتید دانشگاه های جهان را با معارف اسلامی آشنا نماید، اقدام مبارکی است که در سال های اخیر مورد استقبال قرار گرفته و رضایت فراوانی نیز برای مشارکت کنندگان در این نشست ها به همراه داشته است.