نشست علمی مدیریت بحران در سیره امام حسین (علیه السلام)

همزمان با سالروز اربعین حسینی و در راستای تجلیل از قیام امام حسین(علیه السلام) به همت نمایندگی جامعه المصطفی افغانستان نشست علمی با عنوان «مدیریت بحران در سیره امام حسین(علیه السلام) » برگزار گردید.
آقای عزیزالله خلیلی و آقای سیدتقی موسوی کارشناسان نشست و محمدعارف معرفت دبیر علمی نشست بودند.

آقای موسوی کارشناس نخست نشست ضمن عرض تسلیت به مناسبت اربعین حسینی به چیستی بحران پرداخت و بیان داشت: بحران به موقعیتی اشاره دارد که باعث بروز مشکلات جدی، تهدیدها و نقض‌های قابل توجهی در یک سازمان، جامعه یا سیستم می‌شود.

وی سپس به انواع بحران پرداخت و اظهار داشت: بحران‌ها را می‌توان به‌صورت‌های مختلف دسته‌بندی نمود. از یک نظر بحران‌ها به ارادی، غیرارادی و ترکیب از این دو دسته‌بندی نمود. وی طوفان‌ها و زلزله‌ها را بحران‌های طبیعی و غیر ارادی معرفی کرد. در سوی دیگر بحران‌های اقتصادی، سیاسی و امنیتی است که عمدتا اختیاری و ناشی از سوء اختیار و سوء مدیریت است و به دلیل عملکرد نامطلوب یا خطاهای انسانی، نقض قوانین یا اعتقادات اجتماعی، تهدیدات امنیتی یا نقص در سیستم‌ها و فرآیندها رخ می‌دهند. اما برخی بحران‎ها به‌گونه‌ی است که عوامل انسانی و غیرانسانی هردو در پیدایی آنها نقش دارند. بحران‌هایی که به صورت ترکیبی رخ می‌دهند، نتیجه ترکیب عوامل طبیعی و انسانی هستند.

وی در ادامه به پیامدهای بحران‌ها پرداخت و بیان داشت: بحران‌ها معمولاً باعث تخریب، خسارت و عدم تعادل در عملکرد سیستم (جامعه، خانواده و کشور و محیط) مورد نظر می‌شوند. آنها می‌توانند دستاوردها و پیشرفت‌های سال‌ها را در یک لحظه از بین ببرند و آسیب‌های قابل توجهی به جوامع و افراد وارد کنند.

آقای استاد موسوی سپس به مدیریت بحران اشاره نمود و گفت: مدیریت بحران شامل مجموعه از اقدامات فرایندی است که به منظور پیشگیری از بروز بحران‌ها، مدیریت آنها و کاهش تأثیرات منفی آنها بر سازمان‌ها و جوامع انجام می‌شود. این فرایند شامل شناسایی خطرات، برنامه‌ریزی برای مواجهه با بحران‌ها، ایجاد سیستم‌های هشدار و اعلام، آموزش و آمادگی کارکنان و هماهنگی با نهادهای دیگر است.

آقای عزیزالله خلیلی کارشناس دوم برنامه در ارتباط با و در تکمیل سخنان آقای موسوی بیان داشت امام حسین(علیه السلام) در آستانه قیام عاشورا با یک بحران بزرگ و بسیار عظیم مواجه بود و آن استیلای یک فرد ناشایست بر مقدرات جامعه اسلامی و به خطر افتادن کیان اسلام و دیانت بود. براین‌اساس ایشان به عنوان یکی از چهره‌های مطرح جامعه اسلامی آن زمان و به دلیل ویژگی‌های شخصیتی و انتساب به خانوده پیامبر در مواجهه با این بحران اقدامات مؤثر انجام داد.

آقای خلیلی اظهار داشت: امام حسین(علیه السلام) ناگزیر از روی دست گرفتن اقدام انقلابی و سخت شد که آن نیز در نوع خود یک بحران بود. اما بحرانی که در مقایسه با بحران اصلی در سطح فروتر قرار داشت. شهادت امام حسین و یارانش در کربلا و به اسارت رفتن خانواده و فرزندانش در یک سطح بحران بود و جامعه اسلامی را تکان داد. این بحران اما توانست مانع از بروز بحران بزرگتر که همان تداوم استیلای بنی‌امیه بر مقدرات جامعه اسلامی و به خطر افتادن کیان اسلام شود. پس از قیام عاشورا، سلسله از قیام‌ها علیه حاکمان جور و فاقد مشروعیت اموی به راه افتاد و آرمان‌های اصیل اسلامی که امام حسین و یارانش و فرزندان و خانواده‌اش در طول اسارت آنها را فریاد زده بودند، امت اسلامی را به تکاپو و جنبش وا داشت.

وی در ادامه خاطرنشان نمود: برخی جریان‌ها و خانواده‌های ذی‌نفوذ عرب از احساسات پاک دینی امت اسلامی در راستای به چنگ آوردن قدرت استفاده کردند. ایشان به بنی عباس به‌صورت ویژه اشاره نمود که با شعار خوانخواهی امام حسین موفق شد بنی‌امیه را به حاشیه براند اما پس از پیروزی به حاکمان ظلم و جور بدل شدند.

آقای دکتر خلیلی در پایان بیان داشت: نحوه مواجهه امام حسین با بحران بزرگ زمانش و نحوه مدیریت آن حضرت برای عصر و زمان امروز ما نیز قابل الگوگیری و الهام‌گیری است. وی توصیه نمود که به ظرافت‌ها و پیچیدگی‌های رفتار امام حسین باید توجه شود و از هرگونه تحلیل سطحی و غیرتاریخی پرهیز شود. این نشست علمی با استقبال دانشجویان و استادان مواجه شد و با پرسش و پاسخ دانشجویان خاتمه یافت.