دوری از عمل به دانسته‌ها، عامل نزول امت اسلامی

حجت الاسلام والمسلمین دکتر رفیعی، مدیرکل دفتر قرآن و حدیث جامعه المصطفی و دبیر سی‌ویکمین جشنواره بین‌المللی قرآن و حدیث در نشست قرآنی و حدیثی در جمع طلاب و اساتید مجتمع آموزش عالی خواهران ریحانه المصطفی نمایندگی خراسان، با استناد به حکمت ۱۴۷ نهج‌البلاغه، مردم را به سه گروه تقسیم کرد و با انتقاد از وضعیت کنونی جوامع اسلامی، علمای جهان اسلام را به خروج از انفعال و قرار گرفتن در زمره «عالم ربانی» دعوت کرد.

وی تاکید کرد که دفاع از مظلوم، حتی اگر مسلمان نباشد، وظیفه اولیه هر انسان است و کوتاهی در این امر، مصداق تهدید الهی در قرآن کریم مبنی بر جایگزینی امت‌های دیگر است.

عالم ربانی، متعلم و انسان‌های بی‌ثبات؛ سه گروه جامعه از دیدگاه امیرالمؤمنین (علیه السلام)

دکتر رفیعی در تشریح کلام امام علی(علیه السلام) به کمیل بن زیاد، قلب‌های مردم را ظرف دریافت معرفت الهی دانست و با قرائت حکمت ۱۴۷ نهج‌البلاغه، انسان‌ها را به سه دسته اصلی تقسیم کرد:
۱. عالم ربانی: به معنای مربی الهی که معارف را فراگرفته و توانسته است آن را به گونه‌ای اثرگذار به دیگران منتقل کند که منجر به عمل و تأثیرگذاری در جامعه شود.
۲. متعلم علی سبیل النجاة: افرادی که در مسیر فهم و دریافت معارف الهی در حرکت هستند.
۳. هَمَجُ الرَّعاع (انسان‌های بی‌ثبات): گروه سوم، افرادی هستند که نه تنها از نور علم و دانش بهره نمی‌برند، بلکه فاقد ثبات فکری‌اند و مانند پشه‌هایی که با هر بادی جابه‌جا می‌شوند، به هر سمت که منافعشان باشد، متمایل می‌شوند. وی خاطرنشان کرد که این افراد ممکن است دانش و سواد دینی بالایی داشته باشند، اما چون علمشان در زندگی اثر نمی‌کند، در گروه سوم قرار می‌گیرند.

علم بدون عمل، انسان را به گروه «هَمَجُ الرَّعاع» می‌کشاند

مدیرکل دفتر قرآن و حدیث جامعه المصطفی العالمیه با اشاره به عبارتی از نهج‌البلاغه (حکمت ۱۰۷) که «چه بسا عالمی که جهلش او را کشته»، بر ضرورت عمل به دانش تاکید کرد. وی در این زمینه به داستان طلحه و زبیر در جنگ جمل اشاره کرد و بیان داشت که این افراد خود می‌دانستند که امام علی (علیه السلام) بر حق است، اما در مقام عمل، علم خود را نادیده گرفتند و به دنبال منافع دنیوی رفتند.

وی با پیوند دادن این آموزه اخلاقی به شرایط کنونی جهان اسلام، افزود: «امروز دانسته ها زیاد است، اما عمل به معارف دین بسیار محدود است.»

دبیر سی‌ویکمین جشنواره بین‌المللی قرآن و حدیث با اشاره به نامه حضرت علی(علیه السلام) به مالک اشتر، که مردم را «یا برادر دینی یا نظیر تو در خلقت» می‌خواند، وظیفه دفاع از مستضعفین عالم را وظیفه‌ای همگانی دانست و از انفعال جهان اسلام در برابر فاجعه غزه انتقاد کرد.

غربِ غیردینی، امروز مدافع آرمان فلسطین است

حجت الاسلام والمسلمین دکتر رفیعی با استناد به آیه ۳۸ سوره محمد (صلوات الله علیه و آله) که می‌فرماید: «… یَسْتَبْدِلْ قَوْمًا غَیْرَکُمْ ثُمَّ لَا یَکُونُوا أَمْثَالَکُمْ» (اگر روی گردانید، خداوند قومی جز شما را جایگزین می‌کند که مانند شما نیستند)، وضعیت کنونی مسلمانان را مصداق این تهدید الهی دانست.

ایشان عملکرد مردم عادی در کشورهای غربی را در دفاع از مظلومین غزه، در مقابل سکوت بخش بزرگی از جوامع اسلامی قرار داد و اظهار داشت: «امروز ما هستیم که از آرمان فلسطین دفاع می‌کنیم، یا انسان‌هایی که در غرب با باورهای ضد دینی بزرگ شده‌اند؟» وی خاطرنشان کرد که تظاهرات صدها هزار نفری در شهرهای اروپایی برای دفاع از مردم غزه، نشان می‌دهد که این افراد غیرمسلمان، بهای سنگینی برای دفاع از مظلوم تحمل می‌کنند، در حالی که بسیاری از مسلمانان در این بحران عظیم سکوت اختیار کرده‌اند.
وی این وضعیت را شبیه به تغییر جغرافیای اسلام در سده‌های نخست دانست و هشدار داد که اگر مسلمانان امروز ساکت باشند، اسلام فردا روزی به جای دیگری خواهد رفت، زیرا خداوند اسلام را از قومی گرفته و به قوم دیگری می‌سپارد.

فضیلت «عالم» بر «عابد» و تحقق دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) در غزه

مدیرکل دفتر قرآن و حدیث جامعه المصطفی العالمیه در پایان، با ذکر حکایتی از سعدی درباره تفاوت «عابد» و «عالم»، به اهمیت اثرگذاری اجتماعی اشاره کرد: «کسی که عابد است خودش را نجات می‌دهد، فردی که عالم است جامعه را نجات می‌دهد.» وی هدف اصلی مسلمانان را تبدیل شدن به «مربی الهی» و اثرگذاری در جامعه دانست.

ایشان به داستان حضرت ابراهیم(علیه السلام) و دعای او برای جذب قلوب مردم به سوی همسر و فرزندش در سرزمین مکه اشاره کرد و گفت: «بعید نیست که این جذب قلوب آزاده دنیا به سوی مردم مظلوم غزه، استجابت همان دعای حضرت ابراهیم (علیه السلام) باشد.» وی ابراز امیدواری کرد که این تحولات زمینه‌ساز تغییرات تمدنی و هندسه مذهبی جهان و تعجیل در ظهور حضرت ولی‌عصر (عجل الله تعالی فرجه) باشد.