رئیس دانشگاه ارجیس ترکیه:

از منظر ملاصدرا علم و کمالات تطبیق اصلی با خالق هستی دارند

دکتر احمد کامل جیهان، رئیس دانشگاه ارجیس ترکیه در همایش بازسازی میراث فرهنگی مشترک ایران و ترکیه در پرتو حکمت متعالیه، به ارائه مقاله خود به عنوان ماهیت علم در اسفار اربعه پرداخت.

وی با تقدیر از دست اندرکاران برگزاری این همایش، خاطرنشان کرد: ملاصدرا در بیان موضوع اتحاد عاقل و معقول به مسئله ماهیت علم می پردازد. ملاصدرا این مسئله را از سه بعد مقایسه کرده، به عنوان یک ماهیت اساسی در نظر گرفته و تمام موارد مرتبط با آن را مورد توجه قرار داده است.

رئیس دانشگاه ارجیس ترکیه ادامه داد: به نظر ملاصدرا علم راه رسیدن به وجود را بیان می نماید. یعنی او بررسی منظومه وجود و رسیدن به این منظومه را یکی از وظایف اصلی علم می داند. با این روش ملاصدرا با بررسی تلفیقی نظر حکمای گذشته این مسئله را پیش برده است. در مرحله اول با تعریف علم کار را شروع می کند. در نظر ایشان ماهیت علم با تعریف و خود علم یکسان است و چنین چیزی فاقد تعریف است.

دکتر جیهان افزود: از منظر ملاصدرا همه چیز با علم ظاهر می شود بنابراین چیزی که علم را ظاهر نماید وجود ندارد. معنای علم به نظر ملاصدرا ابتدا با نظر ابن سینا و سهرودی شروع می شود و سعی می نماید چالش میان نظرات این دو را به نحوی حل نماید. در نظر ملاصدرا علم به عنوان یک اصل بسیط و اساسی بیان می شود. علم دارای یک وجود اصالتی است اما از تشکیکات به دور است. این علم برای معرفی خود و شناخت چیزهای دیگر جایگاه خاصی دارد و نقش عقل کل را ایفا می نماید.

سخنران همایش همچنین خاطرنشان کرد: در بیان ملاصدرا، اگر اعراض برای چیزهای دیگر واسطه هستند، علم برای شناخت چیزهای دیگر اصل و اساس است. وی بحث اضافه و تمثیل را در حقیقت علم منتفی می داند و آن را عاری از ماده می داند. علم و کمالات چون تطبیق اصلی با خالق هستی دارند، بنابراین نمی توانند جدا از خالق هستی باشند.