در این نشست دکتر فاطمه رضاداد با اشاره به آیه « وَ اعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَميعاً وَ لا تَفَرَّقُوا ». (آل عمران/۱۰۳) اظهار داشت: خداوند در قرآن کریم مسلمانان را به وحدت و برادری فرا می‌خواند و از آنها می خواهد با تمسّک به حبل الله، از تفرقه و تشطط بپرهیزند.
وی افزود: تاریخ و سیره، گواه بر این است که امام رضا علیه السلام در طول عمر شریف خویش از سویی بر ضرورت اخوّت و برادری میان شیعه تأکید داشته و از هرگونه دشمنی و عداوت میان ایشان حذر داشتند و از سوی دیگر نسبت به حفظ وحدت کلّ پیکره جامعه اسلامی اهتمام داشته اند و آنگاه که ولایتعهدی به حضرتش عرضه شد از روی حفظ وحدت و مصلحت جامعه اسلامی آن را پذیرفت چنان که در روایتی تصریح فرمود که سیره اش، همان سیره جدّش علی(ع) و پذیرش ولایتعهدی اش همچون شرکت جدّش در شورای شش نفره خلافت است.
دبیر پژوهش مدرسه عالی فقه و قرآن خواهران نمایندگی المصطفی در خراسان ادامه داد: البته امام رضا علیه السلام، هم خود به احیاء امر امامت و ولایت می پرداختند و هم شیعیان را بدین مسئله امر می فرمودند و هیچ گاه در این مسیر کوتاهی و اغماض نکردند ولی آن چه حائز اهمّیّت است این که حضرت در مقام تبیین این امر عظیم، اصولی را رعایت و توصیه می فرمود که تفرقه انگیز نباشد و نقشه های فتنه انگیزان ناکام بماند.
وی در ادامه تصریح کرد: یکی از این اصول، اصل تقیه بود. امام رضا علیه السلام در عین تبیین حقیقت، بسیار پایبند تقیّه بودند. به عنوان مثال حضرت در خطبه آغازین ولایتعهدی خویش، علیرغم این که مسیر حق را تبیین کرده و از تحریف مسیر خلافت سخن فرمود، در همان حال، در حقّ مأمون، این گونه هوشمندانه دعا می کند: خداوند وی را در مسیر انجام کارهای نیک یاری رساند. این همان اصل تقیّه است که در عین بیان حقیقت، به گونه ای با مدارا و نرمی سخن گفته شود که حسّاسیّتی را بر نیانگیزد و کیان اسلام و تشیّع به خطر نیفتد.
این استاد مجتمع آموزش عالی خواهران نمایندگی المصطفی در خراسان افزود: اصل دیگری که امام رضا علیه السلام بدان تاکید داشتند اصل توجّه به ظرفیّت مخاطب بود. امام رضا علیه السلام همانند اجداد گرامی خویش با افراد به میزان ظرفیّتشان سخن می گفتند تا احساسات افراد کم ظرفیّت تحریک نشود و دشمنان نتوانند از این رهگذر فتنه انگیزی کنند. همچنین شیعیان را امر می فرمودند که اسرار علوم را نزد افراد کم ظرفیّت بازگو نکنند. ایشان بین افراد قاصر و مقصّر تفاوت می گذاشتند. حسن بن جهم می گوید به امام رضا علیه السلام گفتم: جماعتی از مردمان هستند که محبّ (شما) هستند، ولی تصمیمی ندارند که به تشیّع قائل شوند. امام فرمود: خداوند بر آنها خرده ای نمی گیرد زیرا عتاب الهی متوجّه دانایان و اولی الابصار است (که حق را می دانند و کینه توزانه آن را انکار می کنند).
وی در پایان خاطر نشان کرد: اصل اخلاق مداری از دیگر اصولی بود که در سیره امام رضا علیه السلام دیده می شود. امام رضا علیه السلام همچون اجداد گرامی شان، اسوه بزرگ و نمونه کرامت اخلاقی بود. تاریخ گواه بر عظمت اخلاقی امام رضا علیه السلام و رأفت و مهربانی و اخلاق مداری ایشان حتّی با مخالفان است. هر کسی از هر دین و مذهبی می توانست به محضر امام شرفیاب شود، هر چه می خواهد بپرسد و در کمال رأفت و بزرگواری امام، پاسخ حضرتش را جویا شود.
Δ