اصل اساسی تقرب به خدا، معرفت نفس است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر حسنعلی اخلاقی امیری رئیس مدرسه عالی فقه و اصول نمایندگی خراسان در مقدمه جلسه درس اخلاق طلاب غیرایرانی مشهد با اشاره به مصادیق “ذکر” در قرآن کریم اظهار داشت: هر ذکری یک مقدمه دارد و طبق آیه “ان هو الا ذکر و قرآن مبین لینذر من کان حیا …” مقدمه بهره‌مندی از ذکر قابلیت است.

واعظ درونی خود را بیدار کنیم

وی افزود: واقعیت این است که حافظه ما نسبت به عهدی که در ازل و در عالم ذر با خدای خود بسته، پاک شده است چرا که ما در عالم ذر وعده‌ای داده بودیم که در دنیا نسبت به آن تخلف کرده‌ایم؛ لذا باید واعظ درونی را در خود بیدار کنیم و طبق نص صریح قرآن کریم که می‌فرماید فَأَقِمْ وَجْهَکَ لِلدِّینِ حَنِیفًا ۚ فِطْرَتَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا ۚ لَا تَبْدِیلَ لِخَلْقِ اللَّهِ ۚ ذَٰلِکَ الدِّینُ الْقَیِّمُ وَلَکِنَّ أَکْثَرَ النَّاسِ لَا یَعْلَمُون “یعنی: پس حق گرایانه، به‌سوی این آیین روی‌آور، [با همان] فطرتی که خدا مردم را بر آن سرشته است. تغییری در آفرینش خدا نیست. آیین پایدار همین است ولیکن بیشتر مردم نمی‌دانند.

مراقب انواری که در دل‌ها روشن می‌شوند باشیم

رئیس مدرسه عالی فقه و اصول نمایندگی خراسان ادامه داد: هنر جلسات درس اخلاق، تذکراتی مبنی بر بازگشت به سمت فطرت الهی است تا نگذاریم انواری که در این محافل در دل‌هایمان روشن می‌شود خاموش شود و دوباره مسیر را گم کنیم. چرا که هدف خلقت، زندگی‌ الهی است و نقطه عطف همه عبادات تقرب است.

وی تصریح کرد: خداوند هنگام خلقت، بشر را نزد ملائک ضمانت کرد و لذا مراقب این ضمانت باشید و برای این مهم مراقبت دائمی لازم است و مسئولیت این امر نیز با خودمان است.

پذیرش فقر نسبت به خدا از سوی بشر، مایه حرکت است

حجت‌الاسلام دکتر اخلاقی متذکر شد: در قرآن کریم آمده است انتم الفقراء الی الله و این یعنی اینکه آدمی باید فقر خود را بپذیرد چرا که این پذیرش مایه حرکت است. همچنین قرآن ذکر است و برای استفاده از ذکر فقر خود را بپذیریم.

وی افزود: در قرآن کریم آمده است “ان الانسان لیطغی ان راه استغنی” و استغنی همان احساس بی‌نیازی است موجب طغیان می‌شود. حال ممکن است این استغنی در علم، جمال، ثروت، قدرت، شهرت و … باشد.

سه ضلع مهم سعادت

وی عنوان کرد: برای رسیدن به هدف خلقت یعنی تقرب به خدا، اهتمام نسبت به سه مسئله مهم یعنی؛ داشتن نقشه کمال یعنی رسیدن به خدا، استفاده از نقشه عملی یعنی ائمه اطهار (ع) و همچنین بهره‌مندی از معرفت نفس لازم است. یعنی اینکه بدانیم در حال حاضر در چه جایگاهی هستیم و باید عرض و طول جغرافیایی خود را در نقشه کمال مشخص کنیم تا بتوانیم مراتب رشد خود را محاسبه کنیم و این یک مسئله کاملاً شخصی است.

رئیس مدرسه عالی فقه و اصول نمایندگی خراسان اظهار داشت: ما برای رسیدن به کمال نقشه عملی داریم و به فرموده قرآن کریم “لقد کان لکم فی رسول‌الله اسوه حسنه” و همچنین روایات، پیامبر (ص) و ائمه اطهار علیهم‌السلام نقشه عملی رسیدن به خدا هستند.

نورافکن‌های شخصیتی را در زندگی به سمت خودمان بچرخانیم

وی در پایان خاطرنشان کرد: مهم‌ترین اصل در اخلاق، چرخاندن نورافکن‌های شخصیتی در زندگی به سمت خودمان است چرا که در روایتی از امام باقر علیه‌السلام آمده است؛ طُوبى لِمَنْ شَغَلَهُ خَوْفُ اللّهِ ـ عَزَّ وَجَلَّ ـ عَنْ خَوْفِ النَّاسِ. طُوبى لِمَنْ مَنَعَهُ عَيْبُهُ عَنْ عُيُوبِ الْمُؤْمِنِينَ مِنْ إِخْوَانِهِ. طُوبى لِمَنْ تَوَاضَعَ لِلّهِ عَزَّ ذِكْرُهُ؛ پيامبر خدا صلی‌الله عليه و آله: خوشا آن كه ترس از خدا عز و جل، او را از ترس از مردم بازداشته باشد! خوشا به حال آن كه عيب خودش، او را از پرداختن به عیب‌های برادران مؤمنش باز دارد! خوشا به حال كسى كه براى خداوند، عزّ ذكره، فروتنى كند.