نشست علمی “فلسفه حدود با تکیه بر دیدگاه علامه طباطبایی”

آقایان محمد عیسی هاشمی و محمد ناصر واعظی کارشناسان نشست و آقای سید محمد موسوی دبیر نشست بودند.

آقای هاشمی نخست معنا و مفهوم فلسفه احکام را تبیین نمودند و سپس دو دید گاه کلی را در مورد فلسفه احکام بیان کرده و گفت: عده ای از دانشمندان اسلامی معتقدند که احکام اسلامی از طرف شارع حکیم وضع شده است و نیاز به فلسفه خاصی ندارد در مقابل عده دیگری از فقها و دانشمندان اسلامی معتقد هستند که احکام شرعی دارای فلسفه و حکمت هستند و به طور کلی احکام شرعی تابع مصالح و مفاسدی است که احکام بر اساس همان مصالح و مفاسد وضع گردیده است. و در ادامه نظرات علامه طباطبایی را مطرح نمودند که علامه طباطبایی معتقدند که احکام شرعی دارای فلسفه و حکمتی است از نظر عقلی قابل درک است.

کارشناس دیگر این نشست علمی، آقای واعظی مباحثی پیرامون فلسفه و فلسفه مضاف را مطرح نمودند و بیان داشتند که مراد از فلسفه احکام فلسفه مضاف و چرایی احکام است که در فلسفه احکام بحث از چیستی احکام مطرح نیست. در بخش فلسفه حدود بیان داشتند که فلسفه حدود در اجرای حد زنا، حفظ و بقا و سلامت نسل است. و هر یکی از حدود الهی دارای فلسفه خاص به خود است.

در ادامه واعظی، مباحث تأثیر زمان و مکان را در اجرای حدود مطرح نمود و بیان داشت: همان گونه که احکام شرعی تابع مصالح و مفاسد هستند اگر چنانچه فقیه جامع الشرایط اجرای حدود را در زمان و یا مکانی به مصلحت امت اسلامی نداند، می تواند حکم دیگر که تامین کننده مصلحت جامعه اسلامی را داشته باشد وضع نموده به مرحله اجرا بگذارد. وی در پاسخ به این سوال که امروزه اجرای حدود از نظر قوانین و اسناد بین المللی حقوق بشر با چالش نقض حقوق بشر مواجه گردیده است آیا از دیدگاه علامه طباطبایی (رح) حدود شرعی در تضاد با با حقوق بشر قرار دارد؟ بیان داشتند که حدود الهی از نظر علامه طبابایی و دیگر فقهای اسلامی نه تنها ناقض حقوق بشر نیست بلکه تأمین کننده حقوق بشر و اجرای عدالت در جامعه است.

این نشست علمی که همزمان و به صورت آنلاین برای کاربران فضای مجازی پخش می‌گردید، مورد استقبال علاقمندان قرار گرفت.