درس تفسیر آیت الله کعبی در مجتمع آموزش عالی فقه

آیت الله کعبی در درس تفسیر سوره انفال نکاتی را بیان داشت و گفت: نام دیگر این سوره بدر است چون بعد از جنگ بدر نازل شده است. این سوره مکی است ، آیات استجابت ۲۴، صلح ۲۱، و آیه نصر ۶۲ در این سوره است، روایات زیادی در ثواب قرائت این سوره از معصومین رسیده است ، مثل شفاعت پیامبر، شیعه حضرت امیر بودن و…

وی با اشاره به شان نزول آیه یسئلونک، و سوره انفال اظهار داشت: در جنگ بدر وقتی پیامبر آرایش نظامی دادند و جوان‌ها را در خط مقدم و بقیه را در زیر پرچم خود منظم کردند جنگ به پیروزی مسلمانها ختم شد و بعد در مورد غنائم اختلاف شد بین دو گروه، این سوره و آیه نازل شد.

آیت الله کعبی ادامه داد: از آیه آن فریبا معلوم می شود ۳۱۳ نفر در جنگ از نظر تفکر متفاوت بودند و چند دسته که در مورد انفال اختلاف پیدا کردند. انفال جمع نفر و از نافله گرفته شده یعنی زیادی، چون اصل جهاد بود و کسی برای غنیمت نرفته بود پس زیادی و اضافی لحاظ شده است، و چیز اضافی است.

وی در تشریح مفهوم انفال گفت: برای انفال چند معنی متصور است ، مطلق غنایم، مازاد جنگجو از غنیمت شخصی که بدست آورده است، انفال در فقه یعنی اموالی که بدون جنگ بدست آمده، که تقسیم ب عهده رسول خدا گذاشته شده، انفال و ثروت‌های عمومی ، منابع طبیعی، ارث بدون وارث، اموال بدون مالک، اموالی که از غاصبین بدست می آید،اینها همه از انفال است.

عضو هیئت رئیسه مجلس خبرگان رهبری افزود: در منابع طبیعی دو بحث است ، یکی بحث فلسفی و اجتماعی ، که انسان موجودی زیاده خواه، فرصت طلب است همه چیز را برای خود می خواهد که علامه طباطبائی این را بعنوان اصل استخدام آورده است و اصل دوح اصل تسخیر است، و اصل سوم اصل عدالت است که اگر سومی نباشد مردم به دو بلوک استعمارگر و استثمار شونده تبدیل می شوند و اصل سو تعدیل کننده و تنظیم کننده بشریت در اموال و ثروتها است،هم عدالت تکوینی و هم عدالت تشریعی، لیقوم الناس بالقسط، ثروت‌های عمومی را خداوند پیامبر و امامان و ولی فقیه قرارداده ، امرت الاعدل بین الناس ، اموال عمومی به شکل امانت در اختیار مدیران و متصدیان بیت الامال هستند و باید امین باشند .

وی در پاسخ به این سوال که آیا انفال را می توان به بخش خصوصی انتقال داد؟ ابراز داشت: پاسخ منفی است، مالکیت باید در اختیار دولت باشد و بخش خصوصی حق بهره برداری ندارند مگر با مجوز دولت و حاکمیت. البته اسلام مخالف سرمایه نیست، بلکه می گوید عدالت باید برقرار باشد.