آیت الله دکتر عباسی:

اندیشه فارابی پاسخ‌گوی مسائل فکری و فرهنگی امروز بشر است

در سخنرانی افتتاحیه کنفرانس بین المللی آراء و اندیشه‌های فارابی در نمایندگی جامعة المصطفی در ترکیه، آیت الله دکتر عباسی با اشاره به جایگاه تمدنی و جهان‌اسلامی فارابی، او را «فیلسوف جامع و چهره درخشان تاریخ حکمت اسلامی» خواند.

رئيس جامعةالمصطفی خاطرنشان کرد: فارابی در همه شاخه‌های حکمت نظری از الهیات و ریاضیات تا موسیقی، و در حکمت عملی از اخلاق تا سیاست، نظریات بی‌بدیلی عرضه کرده است.

وی با مرور زندگی فارابی در بغداد، حرّان و دمشق، او را «تربیت‌یافته‌ تمدن اسلامی و از چهره‌های تابناک آن» معرفی کرد و افزود: فارابی نمونه‌ای از فیلسوف جامع است که همه‌ی عرصه‌های حکمت نظری و عملی را پوشش داده است. جامعیت فارابی در تاریخ فلسفه اسلامی پیش از او نظیر نداشته و وی در شاخه‌های الهیات، ریاضیات، نجوم و موسیقی صاحب‌نظر است؛ شاخه‌هایی که در زمان او در خدمت نظام فلسفی واحدی قرار داشتند.

آيت الله دکتر عباسی ادامه داد:‌ در بخش حکمت عملی نیز فارابی در علم اخلاق و فلسفه سیاست نظریاتی بنیادین ارائه کرده و اثر بزرگش «آراء اهل المدینه الفاضله» را به‌عنوان یکی از کم‌نظیرترین آثار در فلسفه سیاسی اسلامی به یادگار گذاشته است.

وی با اشاره به ویژگی‌های دوره‌ی شکوفایی تمدن اسلامی در قرون سوم تا پنجم هجری، تصریح کرد: فارابی توانسته از میراث علمی تمدن‌های پیشین چون یونان و نوافلاطونیان بهره گیرد و آن را در چارچوب عقلانیت اسلامی ارتقا دهد.

رئیس جامعةالمصطفی اشراف فارابی بر نحله‌های فکری و قدرت داوری و جمع‌بندی او در «الجمع بین رأیی الحکیمین» و همچنین شرح پرنفوذش بر مابعدالطبیعه ارسطو را نشان از عمق فلسفی وی دانست تا جایی که ابن‌سینا اذعان کرد فهم کامل فلسفه ارسطو را پس از مطالعه‌ی اغراض فارابی به‌دست آورده است.

وی در ادامه، نظریه‌ فارابی در حکمت عملی را «نظامی مدنی مبتنی بر مبانی الهی» دانست و یادآور شد: رئیس اول مدینه فاضله در اندیشه فارابی شخصیتی است که با عقل فعال و عالم غیب مرتبط بوده و یا نبی است یا تربیت‌یافته‌ مکتب انبیا. این دیدگاه، بیان فلسفی همان بنیان دینی حکومت و جامعه‌داری اسلامی است و می‌تواند در کنار نظریه‌های سیاسی معاصر مطرح شود.

آيت الله دکتر عباسی در بخش پایانی سخنان خود تأکید کرد: نگاه به شخصیت‌هایی چون فارابی نباید صرفاً تاریخی و میراثی باشد؛ بلکه اندیشه‌های آنان پاسخ‌گوی مسائل فکری و فرهنگی امروز بشرند. هدف اصلی از چنین نشست‌هایی، بازخوانی عقلانی و تمدنی اندیشه‌های فیلسوفان اسلامی برای حل مشکلات جوامع معاصر است.