وی بااشاره به جهت الهی داشتن تربیت دینی آن را با مبتنی بر جهانبینی الهی در مقابل تربیت سکولار دانست و اظهار داشت : نظام تعلیم و تربیت اسلامی منوط به داشتن فهمی درست از کلیت هستی است و در بخش مبانی، تربیت دینی به چهار دسته مبانی هستی شناختی، مبانی انسان شناختی، مبانی معرفت شناختی و مبانی ارزش شناختی طبقه بندی شده است .
معاون فرهنگی تربیتی المصطفی خاطرنشان کرد: حداقل دو جهانبینی کلی در باره نظام هستی و مبدأ پیدایش آن وجود دارد که شناخت ابعاد تربیت منوط به شناخت صحیح نظام هستی است . یکی جهانبینی و دیدگاه ماتریالیستی و مبتنی بر تصادف انگاری پیدایش هستی واصالت ماده در جهان است . و دومین نگاه جهانبینی الهی است که خداوند را مبدا آفرینش هستی می داند و باتاکید بر بر ربوبیت الله او را خالق و مالک هستی می داند. این شکل از تربیت، تحت عنوان «تربیت دینی » در مقابل تربیت «سکولار »قراردارد و همۀ ابعاد و چارچوب بنیادین و اصول آن بر اساس مبانی و معیارهای دینی برگرفته از قرآن و سنت پیامبر و اهل بیت علیهم السلام میباشد.
وی با اشاره به مبانی هستی شناسی شامل خدا شناسی و جهان شناسی و انسان شناسی و معرفت شناسی و ارزش شناسی در تربیت دینی اظهار کرد: در تربیت دینی خداوند به عنوان وجود کاملی است که به فرموده امیر المومنین علی السلام دات او قابل درک توسط انسان نیست ” الذي لا يُدرِكُهُ بُعدُ الهِمَمِ ، و لا يَنالُهُ غَوصُ الفِطَنِ ،نهج البلاغة : الخطبة ۱ .] امام على عليه السلام : خدايى كه بلندى همّتها او را در نيابد و ژرفى انديشه ها بدو نرسد، صفات خداوند اعم از صفات ذات و صفات فعل مانند توحید، علم، قدرت، حیات خالقیت رزاقی و رحمت در حقیقت جهت نظام هستی و تربیت دینی را مشخص می کند .
این عضو هیات علمی المصطفی با اشاره به مبانی جهان شناسی تربیت دینی اظهار داشت: در تربیت دینی جهان، دارای مبدأ از اویی است و بر اساس ایه شریفه ” إِنَّا لِلَّهِ ” همه جهان هستی وابسته به اوست و مبنای دوم جهان شناسی در تربیت دینی ربوبیت حق در جهان است که خداوند هم ربوبیت تکوینی دارد که تمام هستی در اصل تکوین ومیدایش تحت ربوبیت الهی است و هم در ربوبیت تشریعی قوانین حام گبر جهان از او نشات می گیرید.
وی در ادامه به نظام مندی و هدفمندي جهان در نطام تربیت دینی اشاره کرد و ابراز داشت: بر اساس مبانی جهان شناسی اسلام تمام هستی بر اساس یک نظام تکوینی از سوی خداوند همه اجزای هستی با هدف الهی به سوی خدا حرکت می کند و هدف نهایی تربیت دینی رسیدن انسان به قرب الهی و خداگونگی و رنگ خدا گرفتن است. دلالت تربیتی این مبانی هستی شناسی در تربیت دینی این است که اگر خداوند دارای صفت علم و رحمت و مهربانی است و صادق و مدبر و حکیم و حلیم و ستار و ودود است است انسان هم در هدف تربیت دینی باید همین صفات و ویژگی های را در خود پرورش دهد و به خداگونگی و به تعبیر قرآن رنگ الهی “صِبْغَةَ اللَّهِ وَ مَنْ أَحْسَنُ مِنَ اللَّهِ صِبْغَةً” برسد .
معاون فرهنگی تربیتی المصطفی در ادامه به ارائه مبانی انسان شناسی تربیت دینی در اندیشه اسلامی پرداخت و گفت: انسان در اندیشه اسلامی دارای کرامت و شرافت ذاتی است و « وَلَقَدْ كَرَّمْنَا بَنِي آدَمَ و …. و فضلناهم علی کثیر مماً خلقنا تفضیلاً» (سوره اسراء آیه ۷۰ ) (همانا فرزندان آدم را گرامى داشتيم و آنان را بر بسيارى از آفريدههاى خود برترى كامل داديم. ) . این آیه نگاه اسلام به انسان را نشان می دهد ، وآفرینش مبتنی بر کرامت وشرافت ذاتی انسان و امتیازات او بر دیگر موجودات را مطرح می کند .
وی به برخی دیگر از مبانی انسان شناسی در تربیت دینی اشاره کرد و اظهار داشت: دوساحتی بودن انسان شامل ساحت مادی، غرایز و ابعاد جسمانی انسان و ساحت معنوی او شامل روح،قلب، عقل وفطرت انسان و فطرت خداگرایی ، زیبایی جویی، هدفمندي و عدم بیهودگی در خلقت انسان، خود دوستی و دگر دوستی، خلاقیت وتربیت پذیری، تفاوت های فردی در ابعاد جسمانی، روحی، استعدادها و عواطف تاثیر متقابل انسان و محیط ، اجتماعی بودن انسان و مسئولیت مدیری و پاسخگویی انسان در برابر اعمالدخود در جهان دیگر با استناد به آیه « فَمَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ خَيْراً يَرَهُ وَ مَنْ يَعْمَلْ مِثْقالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ» یعنی هر كس به مقدار ذرّهاى كار نيك كرده باشد همان را ببيند. و هركس هم وزن ذرهاى كار بد كرده باشد آن را ببيند. را مطرح کرد و آن را مبانی بر حاکمیت عدالت الهی بر جهان دانست .
وی در ادامه به ماهیت تربیت در تفکر اسلامی اشاره کرد و گفت: وقتی سخن از نظام تربیت ا سلام می شود منظور ؛ مجموعه ای از اجزاء و عناصری پیوسته و درهم تنیده (مبانی، اصول، اهداف، روش ها ، عوامل ، موانع،مراحل و ساحتها) در چارچوب اصول بنیادین و آموزه های دینی اسلام می باشد که عمل و فرآیند تربیت را هدایت کند. این مبانی و دیگر عناصر برگرفته از قرآن، سنت پیامبر اسلام ودیگر پیشویان دینی اسلام است. در این نظام، مفهوم تربیت ، عبارت است از: «ایجاد زمینه ها ، رفع موانع و استفاده از عوامل و شیوه های مؤثّر جهت شکوفایی و پرورش استعدادهای متربی در ابعاد و ساحت های مختلف با اراده آزاد و فعال به سوی کمال مطلق (رنگ و قرب الاهی) رهنمون شود .
معاون فرهنگی تربیتی المصطفی در پایان اظهار داشت: تربیت دینی با نگاهی جامع نگرانه به انسان، آدمی را موجودی فراساحتی می داند و تربیت او را ناظر بهتمامی جوانب فردی واجتماعی و مادی ومعنوی وابعاد زندگی دنیوی و اخروی انسان در ساحت های مختلف اعتقادی، عقلانی، علمی، عبادی، اخلاقی، عاطفی،خانوادگی، اجتماعی، سیاسی، جسمانی، اقتصادی وزیست محیطی، مبتنی بر اصولی مانند اعتدال، تدریج، اختیار، می داند .
Δ