این نشست با حضور آنلاین نویسنده کتاب دکتر سید محمدحسینی فطرت دانش آموخته جامعة المصطفی العالمیه و پژوهشگر مطالعات عرفانی مقیم کشور کانادا، محمدمتین مونس محقق دیپارتمنت عرفان و تصوف آکادمی علوم افغانستان و سید فیض الرحمن رائد قریشی پژوهشگر مطالعات عرفانی و ادبیات سبک هندی در سالن دفاعیه دانشگاه بین المللی المصطفی افغانستان با حضور استادان و اعضای کادر علمی و شماری از دانشجویان برگزار گردید.
در ابتدای این نشست نویسنده کتاب ضمن تشکر از ریاست جامعةالمصطفی العالمیه در امور افغانستان، به معرفی کتاب خویش پرداخت.
جهان خسروانی عنوان دومین کتاب وی است که در آن تلاش نموده ضمن توجه به شخصیت و آراء و اندیشه های امیر خسرو دهلوی (۶۵۱-۷۲۵هق) به عنوان یکی از شاعران و عارفان مسلمان هندوستان، شمه ای از سرمایه های معرفتی و معنوی و تمدنی و فرهنگی مسلمانان را بازخوانی و به نسل امروز معرفی نماید. به اعتقاد وی با توجه به ابعاد اندیشه امیرخسرو دهلوی در عرصه های ادبیات و حکمت و هنر و عرفان و تصوف، توجه به اندیشه های او که اقلیم حکمت و معرفت را دربر دارد و کمتر به معرفی گرفته شده است، می تواند برای نسل جوان که از سرمایه های معرفتی جوامع اسلامی بی خبر هستند و مجذوب تمدن و مدرنیته غرب شده اند مؤثر باشد.
از همین رو نویسنده در ضمن بازخوانی سروده ها ابعاد ناپیدای اندیشه های او را به بررسی گرفته است. به اعتقاد وی بخش اعظم از میراث معنوی مسلمانان به ویژه هندوستان توسط غارتگران استعمارگر به یغما برده شده که نسخ خطی آثار امیرخسرو دهلوی از جمله آنهاست و این نمونه ای از صدها مورد مشابه است که نیاز به بازخوانی و معرفی دارد.
در ادامه این نشست کارشناسان و ناقدان به ترتیب به معرفی و نقد کتاب پرداختند. به گفته محمدمتین مونس ناقد نخست نشست، در کتاب جهان خسروانی امیر خسرو به عنوان شخصیتی که عامل اتصال فرهنگی میان کشورهای اسلامی افغانستان و ایران و پاکستان و هند و آسیای میانه است، به خوبی معرفی شده است.
به گفته وی مهمترین عرصه که امیرخسرو را از دیگران متمایز می سازد و امروزه به عنوان ظرفیتی برای ملل مسلمان شرق به شمار می رود، برجستگی آراء ادبی و عرفانی و هنری اوست که از طریق آثار و اندیشه هایش ما در می یابیم. امیرخسرو پیرو سلسله صوفیانه است و از طریق بازتاب آموزه های معرفتی مداراگرایانه تعامل میان ادیان و مذاهب را بیان نموده و به صلح و همزیستی مسالمت آمیز مبتنی بر اندیشه های عرفانی اشاره و تأکید دارد.
در ادامه سید فیض الرحمن رائد قریشی دومین کارشناس و ناقد این نشست که سابقه پژوهشی و مطالعاتی در کتابخانه ها و مراکز فرهنگی هندوستان را دارد، کتاب جهان خسروانی در معرفی یکی از مهمرین چهره های فرهنگی و تمدنی شبه قاره که ترویج فرهنگ و ادب و همزیستی میان پیروان ادیان و مذاهب نقش به سزایی داشته کار نیک و ارزشمند دانست.
به گفته قریشی با آنکه کتاب جهان خسروانی دارای اشکالاتی است اما با توجه به اینکه از جمله نخستین آثار چاپ شده توسط یک پژوهشگر افغانستانی انجام شده قابل ستایش است. در مقایسه میان آراء و اندیشه های امیر خسرو با سایر شاعران مسلمان و فارسی سرایان مانند بیدل، حافظ، سعدی، غالب و… برخی اشتباهات وجود دارد که امید است در چاپ های بعدی آن دسته از سروده های که به وی منتسب است از جمع سروده های اصلی وی برداشته و شماری از سروده هایش که امروزه در دسترس نیست پیدا و پس از بررسی مجدد در جمع سروده هایش اضافه شود و در بازخوانی اندیشه های امیر خسرو که در جامعه امروزین چند ملیتی و فرهنگی مانند هندوستان و افغانستان و شرق جهان اسلام از نیازهای مبرم به شمار می رود توجه جدی شود.
در پایان برنامه نویسنده کتاب ضمن تشکر از رئیس دانشگاه بین المللی المصطفی افغانستان و مرکز پژوهشی دانشگاه و ناقدان نشست، ضمن توضیح و پاسخ به برخی نکات ناقدین، اظهار امیدواری نمود که در چاپ های بعدی این اثر بتواند کاستی های مورد توجه خوانندگان و ناقدین را بر طرف نماید.
Δ