جایگاه جامعةالمصطفی جایگاهی تاریخی، ممتاز و بی‌نظیر در جهان است

آیت‌الله اعرافی، در هجدهمین اجلاس مدیران و نمایندگان جامعةالمصطفی به آثار پرخیروبرکت این جلسات در تبیین مسیر نورافشان و پرتوافکن جامعةالمصطفی در جهان معاصر اشاره نمود و با تأکید بر این که المصطفائیان در یک جایگاه و منزلت بی‌نظیر تاریخی قرار گرفته و هر یک از فعالان کاروان بزرگ المصطفی باید واقف به جایگاه، منزلت و نقش‌آفرینی در این میدان بزرگ باشند، اظهار داشت: جایگاه جامعةالمصطفی، جایگاهی تاریخی، ممتاز و بی‌نظیر بوده، در کنار نقش‌آفرینی حوزه‌های علمیه بسیار حائز اهمیت است.

وی به تاریخ ایران، اسلام و مکتب اهل‌بیت علیهم‌السلام و سیر تطور تاریخی آن اشاره نمود و ابراز داشت: گرچه فتوحات صدر اسلام، شامل ایران نیز می‌شود، اما آن فتوحات تلنگری برای کنارزدن زورگویان این سرزمین بود؛ به‌نوعی فتوحات و اقتدار اسلام در برابر زورگویان و جباران بود و مردم و جامعه هوشمند ایرانی با عقل و درایت و قلبی گشوده از اسلام و معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام استقبال نمودند.

مدیر حوزه‌های علمیه در ادامه در تبیین پیشرفت‌های ایران بعد از اسلام به مهاجرت‌های گوناگون مسلمانان به این سرزمین اشاره کرد و اظهار داشت: مهاجرت از سرزمین‌های اسلامی به ایران مرحله بسیار مهمی در تعمیق اسلام و تشیع در این سرزمین بود که قله آن مهاجرت امام رضا علیه‌السلام به خراسان و چند خاندان بزرگ به قم بود.

آیت‌الله اعرافی مهاجرت علویان به سرزمین‌های شمالی ایران و تشکیل حکومت اسلامی و مهاجرت حضرت معصومه سلام‌الله‌علیها را از مهم‌ترین مهاجرت‌ها در تعمیق گفتمان اهل‌بیت علیهم‌السلام و معارف الهی در سرزمین اسلام دانست و اظهار داشت: حوزه قم، ری، شیراز، اصفهان و تهران از مهم‌ترین نهادهای علمی ایران بود که در پرتو عوامل پیشین شکل گرفت.

پیوند ایران با اسلام بر پایه عقل، قلب و علم و دانش

وی با بیان این که در مسیر شکل‌گیری نهادهای علمی شاهد تطورات و تحولات بزرگی بودیم، خاطرنشان کرد: در پرتو شکل‌گیری نهادهای علمی، ایران در کادرسازی، نهادسازی و تولید علم در جهان اسلام متمایز و بی‌بدیل بود؛ چرا که پیوند ایران با اسلام و معارف اهل‌بیت علیهم‌السلام بر پایه عقل، قلب و علم و دانش شکل‌گرفته بود.

مدیر حوزه‌های علمیه به تأثیر علمای جهان اسلام در جهت‌دهی به معارف دینی جامعه ایران اشاره نمود و یادآور شد: علمایی چون خواجه‌نصیر، محقق کرکی و علامه مجلسی که دارای عقل استراتژیک و نگاه بلند بودند، نقش بسزایی در مدیریت حاکمان مغول و صفویه داشتند.

تأکید امام خمینی (ره) بر سیاست‌ورزی حکیمانه، انقلابی، سنجیده و فعال

آیت‌الله اعرافی ضمن اشاره به فتوای تنباکو، جنبش‌های ایران و عراق و دوران مشروطه، با تأکید بر این که سیاست‌گریزی و دوری از مسائل سیاسی با شریعت و معارف بنیادین اسلام سازگار نیست، ابراز داشت: گرایش‌های سیاست‌زده غیر جامع و عمیق هم مستحسن نیستند؛ آنچه امام خمینی (ره) بر آن تأکید داشتند؛ سیاست‌ورزی حکیمانه، انقلابی و سنجیده و فعال است

انقلاب اسلامی برآمده از تطور بزرگ تاریخی حوزه است

عضو مجلس خبرگان رهبری انقلاب اسلامی را برآمده از تطور بزرگ تاریخی حوزه‌های علمیه برشمرد و اذعان داشت: امام خمینی (ره) ۷۰ سال قبل در قم تحلیلی از گذشته ۲۰۰ سال اخیر حوزه‌های علمیه ارائه و مراحل بزرگ نقش‌آفرینی روحانیت را موردتوجه قراردادند. چرا که در مقاطعی روحانیت در عرصه سیاست‌ورزی دچار ضعف‌هایی بود که موجب شد نهضت تنباکو به سرانجام نرسد و مشروطه‌ای که می‌توانست تحول بزرگ گفتمانی و تمدنی ایجاد کند، دچار لغزش‌های درونی شد.

برجسته‌ترین ضعف‌ها و چالش‌های حوزه پیش از انقلاب اسلامی

رئیس هیئت‌امنای جامعةالمصطفی فقر تئوریک و فقدان نظریه‌های اساسی و بنیادین را از برجسته‌ترین چالش‌های حوزه و روحانیت در گذر زمان توصیف نمود و ابراز داشت: اگر اعلامیه‌ها و سخنان رهبران روحانیت در دو قرن اخیر را مطالعه کنیم، خواهیم دید که تا پیش از امام خمینی (ره) نظریه کلان و بنیادین خاصی وجود ندارد.

آیت‌الله اعرافی فقدان و ضعف تحلیل کلان از مناسبات جهانی، فقدان برنامه‌های میدانی و عملیاتی و نبود انسجام در هدایت و رهبری را از جمله چالش‌های روحانیت پیش از انقلاب توصیف کرد و اذعان داشت: تا پیش از امام خمینی (ره) شاهد فقدان نظام کادرسازی و نیروپروری در حوزه‌های علمیه بودیم؛ به‌گونه‌ای که نهضت‌های مردمی شکل‌گرفته غالباً از قالب حوزه و پرورش نیروهای برآمده از گفتمان دینی دور بودند.

وی فقدان رویکرد به‌هم‌پیوسته جهانی در حوزه‌های علمیه پیش از انقلاب را موردتوجه قرار داد و با تأکید بر این که امام خمینی (ره) به‌خوبی عمق مسائل به‌هم‌پیوسته بین‌المللی را یافتند، به تبیین راهبردهای امام (ره) در مقابله با چالش‌های پیش روی حوزه پرداخت و خاطرنشان کرد: امام خمینی (ره) در برابر فقر تئوری و نظریه کلان و بنیادین نظریه انقلاب اسلامی و ارکان آن تا ولایت و راهبری را پایه‌ریزی و در نجف آن را تکمیل کردند که بخش مهم آن در قانون اساسی تجلی پیدا کرده است.

مدیر حوزه‌های علمیه با بیان این که امام از همان آغاز شناخت بین‌المللی داشت و تحلیل کلانی از مناسبات جهانی ارائه می‌نمودند، یادآور شد: ۶۰ سال پیش امام خمینی (ره) خطوط بنیادین نهضت را ترسیم کردند و تحلیل کلانی نسبت به آرایش‌ها و اوضاع جهانی ارائه نمودند.

آیت‌الله اعرافی با تأکید بر این که امام اجازه ندادند جریان انقلاب تابع جریان‌های دیگر شود و همواره خود را راهبر و هدایت گر می‌دانستند، اظهار داشت: انسجام و رهبری در نهضت با فداکاری مراجع عظام و همراهی ملت، باعث شد تا امام خمینی (ره) در مسیر کادرسازی و رویکرد بین‌المللی ساماندهی ارزشمندی را دنبال نمایند؛ جامعةالمصطفی از برکاتی است که در این مسیر یگانه و پیشتاز است.

المصطفی پیشتاز در کادرسازی بین‌المللی و توسعه مرزهای تفکر اسلامی

عضو فقهای شوریا نگهبان با تأکید بر این که هر یک از المصطفائیان در داخل و یا خارج از کشور باید جانمایی خود را در نقشه کارزار فکری و معرفتی جهان مشخص کنند، تصریح کرد: کار بزرگ شما کادرسازی کلان و توسعه مرزهای تفکر انقلاب اسلامی است؛ در این زمینه کارهای بزرگی انجام شده، هرگز نباید به وضع موجود بسنده کنیم و آن را کافی بدانیم.

مدیر حوزه‌های علمیه بر اهمیت توجه به جایگاه مرجعیت معرفتی جامعةالمصطفی در جهان معاصر، به‌ویژه در قلمرو علوم الهی، خلاقی، معنوی و گفتمان اسلامی اشاره نمود و اذعان داشت: در هر جای دنیا می‌خواهند به اسلام و یا به قرائت درست از اسلام اشاره کنند، باید انگشت اشاره به سمت جامعه المصطفی و جایگاه رفیع حوزه علمیه قم باشد.

در سایه‌سار فعالیت المصطفی شاهد تولد هسته‌های جدید علمی و معرفتی

آیت‌الله اعرافی نهادینه‌سازی نظام فکری اصیل روحانیت و حوزه و نیز نمادهای دینی، علمی و حوزوی در جهان را موردتوجه قرار داد و یادآور شد: تا پیش از جامعةالمصطفی امتداد عالمان دین و نهاد علم دینی تنها در چند کشور دنیا خلاصه می‌شد؛ به برکت انقلاب اسلامی و تلاش و مجاهد المصطفائیان، اکنون شاهد تولد هسته‌های جدید علمی و معرفتی به شکل نهادی و ساختاری در جای‌جای جهان هستیم.

وی خلق ساختار و ایجاد نهاد باهویت تاریخی، دینی و اسلامی، حوزوی، معنوی و اخلاقی در جای‌جای جهان را بسیار مهم و ارزشمند توصیف نمود و یادآور شد: گفتمان انقلاب اسلامی در مسائل دینی و مذهبی ناب است و هرجا ایرادی داریم، نشان‌دهنده فاصله ما از آن گفتمان اساسی است؛ چرا که انقلاب اسلامی روح و درون‌مایه‌ای دارد که اگر منصفانه به آن توجه داشته باشیم، در تمام موقعیت‌ها تکلیف ما را روشن می‌سازد.

منطق انقلاب اسلامی باید در نظامات فکری و گفتمانی تجلی یابد

آیت‌الله اعرافی در پایان با تأکید بر این که منطق انقلاب اسلامی باید در نظامات فکری و گفتمان‌های ما تجلی پیدا کند، تصریح کرد: امام خمینی (ره) زیباترین تصویر عقلانی، عرفانی و جذاب بدون کوتاه‌آمدن از هیچ اصلی از اصول تشیع را مبتنی بر آغوشی باز و جذابت اهل‌بیت علیهم‌السلام ارائه نمودند؛ امام این مهم را از متن کتاب و سنت برگرفتند و به ما آموختند.