جلسه کارگاه تخصصی روش تحقیق Q

اولین جلسه کارگاه تخصصی روش تحقیق Q به همت معاونت پژوهش مجتمع آموزش عالی بنت الهدی برگزار گردید.

در این کارگاه که در ۱۶ آبان ماه برگزار گردید، آقای دکتر صفا ضمن بیان اهمیت نقش این روش در بهبود کیفیت تحقیق و پژوهش گفت: روش شناسی کیو (Q)، تکنیکی است که پژوهشگر را قادر می سازد ادراکات و عقاید فردی را شناسایی نماید و ثانیا به گروه بندی افراد بر اساس عقاید و نظریاتشان بپردازد.

وی افزود: روش شناسی کیو هم دارای شیوه گردآوری داده (مرتب سازی کیو) و هم دارای شیوه تحلیل داده‌ها (تحلیل عاملی کیو) است.

دکتر صفا تاکید کرد: معمولاً روش کیو را پیوند بین روش تحقیق کیفی و کمی می­‌دانند زیرا از یک سو، انتخاب مشارکت‌­کنندگان از طریق روش­‌های نمونه­‌گیری احتمالی صورت نمی­‌گیرد بلکه نمونه افراد به طور هدفمند و با اندازه‌‌ای کوچک انتخاب می­‌شود که آن را به روش کیفی نزدیک می‌­سازد و از سوی دیگر، یافته ­ها از طریق تحلیل عاملی و به صورت کاملاً کمی به دست می‌­آیند. همچنین به دلیل شیوه گردآوری داده­‌ها (مرتب سازی)، عمیق­‌تر می‌­توان از ذهنیت مشارکت کنندگان آگاه شد.

وی با بیان تفاوت اصلی روش کیو با دیگر انواع تحقیق در علوم اجتماعی تصریح کرد: در روش­‌شناسی کیو، به جای متغیرها افراد تحلیل می­‌شوند. پژوهشگر با استفاده از این روش می‌خواهد برای عامل‌ها، معنا و تفسیری بیاورد که ذهنیت افراد را شناسایی و اطلاعات مبهم و پنهانی که در ورای این اطلاعات آشکار نهفته است را کشف نماید. روش کیو ضمن برخورداری از ویژگیهای روش کیفی، از رویکرد کمی نیز برخوردار است و از آمار بیشترین بهره را می‌برد؛ زیرا از روشهای آماری مانند روش تحلیل عاملی برای دسته بندی مولفه‌های اصلی کمک می‌گیرد.در نتیجه کیو به این صورت است: چه دیدگاه هایی در مورد مساله وجود دارد؟ این دیدگاه ها دارای چه ویژگی ها و ابعاد و شرایطی هستند؟ چه گروهی از متخصصان طرفدار یا مخالفان هر دیدگاه هستند یا به عبارت دیگر هر دیدگاه چه موافقان و مخالفانی دارد؟چه گروه هایی مثلا زنان یا مردان، ملیت، سن و…
این گروه ها چه دیدگاه هایی دارند یعنی دیدگاه ها بر حسب ویژگی متخصصان دسته بندی می شود.

در پایان گقتنی است در این کارگاه به صورت کاربردی روش تحقیق Q ارائه و یک مقاله علمی پژوهشی که با روش کیو انجام شده بود بطور کامل مورد بررسی قرار گرفت و یک پایان نامه دکتری که با روش کیو انجام شده بود بصورت عملی مورد بررسی قرار گرفت ضمنا آموزش در این کارگاه هدفمند و با بررسی مثالها و بصورت عملیاتی صورت پذیرفت.