آیت الله دکتر عباسی با اشاره به تحولات حوزه علمیه قم که در این همایش درباره آن سخن گفته شد، اظهار داشت: حوزه علمیه قم آخرین حلقه برجسته زنجیره طلایی حوزه های علمیه است که به لحاظ تعداد فضلا، اساتید و شخصیت های علمی، تنوع رشته های دانشی که در آن ارائه می شود، ارتباط گسترده با مراکز علمی مختلف در داخل و خارج از کشور و نقش آفرینی در صحنه های اجتماعی و بین المللی، از جایگاه ویژه ای بهره مند است.
وی با اشاره به ریشه های شکل گیری حوزه علمیه قم اظهار داشت: مهاجرت اشعریون به قم و شکل گرفتن مدرسه علمیه پربرکت در این شهر از نقاط برجسته تاریخ حوزه های علمیه محسوب می شود اما آنچه در یک قرن اخیر اتفاق افتاد، این حوزه را در تاریخ حوزه های علمیه متمایز می سازد؛ لذا توجه به ویژگی ها و اقتضائات حوزه علمیه قم ضرورت دوچندانی دارد.
رئیس جامعةالمصطفی، توسعه علمی که در یک صد سال اخیر به ویژه پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه علمیه قم رخ داده است را نیازمند بررسی و توجه دانست و یادآور شد: ورود حوزه علمیه به ساحت دانش های تخصصی اسلامی که در گذشته کمتر به آنها پرداخته می شد از جمله زیرشاخه های دانش تفسیر، فلسفه، کلام، تاریخ و…، از ویژگی های بارز حوزه علمیه قم در نیم قرن اخیر به شمار می آید.
وی ورود به حوزه علوم انسانی با نگاه دینی و الهی را یکی دیگر از ویژگی های حوزه علمیه قم در عصر جدید برشمرد و خاطرنشان کرد: علوم انسانی، علوم فرهنگی و تمدنی است. تمدن امروز نیز پایه های خود را بر پایه علوم انسانی برآمده از مبانی تمدنی و فرهنگی خود قرار داده است. اگر ما داعیه دار ارائه تمدن جدید و الهی برای بشریت هستیم که این رسالت متاخذ از آیات قرآن کریم، ماموریت انبیای الهی و دین خاتم است، علوم انسانی باید با چنین مبانی و نگاهی بازخوانی و بازتولید شده و به عالم ارائه گردد.
آیت الله دکتر عباسی ادامه داد: این کاری است که حوزه علمیه قم به ویژه در پنجاه سال اخیر نسبت به آن اقدام کرده است و مرحوم علامه مصباح یزدی نیز نقش مهمی در توسعه این نگاه در حوزه علمیه داشت. المصطفی نیز امروز از این مائده علمی بهره مند بوده و مجتمع آموزش عالی علوم انسانی اسلامی را به همین منظور تاسیس نموده است.
وی با تاکید بر حضور و نقش آفرینی بین المللی حوزه علمیه قم، ابراز داشت: حوزه های علمیه پیش از انقلاب اسلامی در نوعی انزوای تحمیلی قرار داشتند. حاکمیت ها به گونه ای طراحی کرده بودند تا حوزه ها در شکلی خاص محدود و امکان ارتباط با مراکز علمی جهان را نداشته باشند. مرحوم آیت الله العظمی بروجردی اقداماتی را در این مسیر انجام داد و افرادی را در مراکز اسلامی معدودی که آن زمان در سطح بین المللی تاسیس شد، اعزام کردند. اما آنچه امروز در ادامه این حرکت در حوزه، شکوفا شده و پویایی در عرصه جهانی بین المللی پیدا کرده است، در تاریخ حوزه های علمیه ما بی سابقه به شمار می آید.
آیت الله دکتر عباسی حوزه های علمیه اصلی را همواره دارای حیثیت بین المللی دانست و گفت: حوزه قم نیز قبل از انقلاب اسلامی میزبان چند صد نفر از فضلا و طلاب از حدود ۱۲ ملیت مختلف بود. اما در تحول بزرگ بین المللی که پس از انقلاب رخ داد، شاهد شکل گیری مراکز مختلف بین المللی در حوزه علمیه هستیم که جامعةالمصطفی به عنوان متصدی بخش بین الملل حوزه علمیه، امروز پذیرای ده ها هزار نفر از فضلای بین المللی با تنوع ملیتی از بیش از ۱۳۰ کشور جهان است که نزدیک به چهل درصد این جمعیت را خواهران تشکیل می دهند.
وی تنوع رشته ها و تخصص های علمی با توجه به نیاز مخاطبان بین المللی را یکی دیگر از ویژگی های حوزه علمیه خواند و تصریح کرد: همانگونه که مقام معظم رهبری(مد ظله العالی) تاکید فرمودند یک حوزه علمیه سرآمد باید پاسخگوی نیازهای متنوع جهانی باشد و المصطفی نیز در فعالیت های علمی خود به این سمت حرکت نمود و اکنون بیش از چهارصد رشته، گرایش و مقطع در این مرکز علمی طراحی و در حال اجرا است.
رئیس جامعةالمصطفی در پایان گسترش چشمگیر همکاری با مراکز متعدد علمی و دانشگاهی در سراسر جهان را از دیگر مختصات حوزه علمیه قم در سال های اخیر برشمرد و اذعان داشت: یکی از عرصه های فعالیت جامعةالمصطفی نیز امضای قراردادهای همکاری با مراکز علمی و دانشگاهی بین المللی است که در این زمینه همکاری های متنوع علمی با مراکز مختلف جهان تعریف و در حال اجرا است.
Δ