باسمه تعالی
به قلم: محمد رضا صالح
هدف اساسی رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس در تمامی جبهه های نبرد با دشمن بعثی عراق و حامیان جهانی آن نصرت قرآن و زمینه سازی برای پیاده شدن قرآن در قالب نظام مقدس جمهوری اسلامي ايران بود؛ لذا آنان پیوسته زیر سایه قرآن بودند و طبق آیات قرآن عمل می‌کردند، اگر در جبهه ها فرهنگ جهاد، شهادت و ایثار و ولایتمداری رواج داشت به برکت انس با قرآن، حاکمیت سبک زندگی قرآنی و بهره مندی از نورانیت آن بود .
در این يادداشت سعی دارم با هدف انتقال فرهنگ قرآنی رزمندگان والگو پردازی برای آنان که آن فضا را درک‌نکرده‌اند به بیان جلوه هایی از زیست قرآنی و انس و الفت رزمندگان و همراهی آنان با قرآن و حضور قرآن در متن زندگی شبانه روزی رزمندگان و معنویت بی نظیر آنان که اهمیت بسزایی در پیشبرد معنوی جنگ داشت بپردازم. بسیاری از این موارد را شاهد بوده و برخی دیگر را از خاطرات شهدا و پیشکسوتان جهاد و شهادت استفاده کرده ام . این سیره و سبک زندگی قرآنی رزمندگان نشان دهنده جایگاه و نقش قرآن در شخصیت و عملکرد مجاهدان و شهیدان والامقام دارد که با تمسک به قرآن یکی از بزرگترین حوادث تاریخ یعنی پیروزی بر کفر جهانی را رقم زدند.
معمولا هر رزمنده در جبهه یک قرآن کوچک جیبی، همراه داشت و در زمان های مختلف در طول شبانه روز آن را تلاوت می کرد .
رزمندگان و بسیجی‌های مومن که گاهی ماه ها برای مرخصی و دیدار با خانواده های خود به پشت جبهه وشهرهای خود نمی رفتند با انس با قرآن این خلا را جبران می کردند.
رزمندگان مومن باهمین قرآن های کوچک جیبی وانس با حقیقت قرآن، کارهای بزرگی کردند و شبهای عملیات دلاورانه به قلب دشمن زدند و فاتح شدند،
تلاوت قرآن آرامبخش دل ها در شب های عملیات
رزمندگان دفاع مقدس و بجه های دوران جنگ واقعا نمادهای روشنی از تمسک و عمل به آیات قران کریم بودند و سراسر زندگی رزمندگان با اتکا به آیات قرآن همراه بود . معمولا خلوت رزمندگان مخصوصاً در دل شبهای جبهه‌ها همراه با تلاوت قرآن و دعا بود. در سنگرها، مسیر عملیات، خطوط مقدم رزمندگان، قرآن جیبی خود را می‌گشودند و به تلاوت قران میپرداختند ،
ساعت قبل از آغاز عملیات که بسیار حالات عرفانی در رزمندگان زیاد می شد صحنه های عجیبی از موانست با قرآن دیده می شد معمولا همه رزمندگان مشغول خواندن قرآن و مناجات بودند و همه گریه می‌کردند، همه آن ها می‌دانستند که در راه قرآن فدا خواهند شد لذا انس واقعی فرزندان با قرآن را به‌خوبی می توانستی مشاهده کنی . در خط مقدم نبرد و نزدیک دشمن و امکانات محدود آنچه سبب آرام شدن قلب‌ها می‌شد، تلاوت قرآن بود. آری قرآن و معنویت وایمان برخواسته از آیات آن نقش مهمی در آرامش قلبی رزمندگان داشت.
هنگامی که با پیکر نورانی شهدای عزیز در جبهه های نبرد مواجه می شدی معمولا محتوای جیب‌های بسیاری از آنان عبارت بود از ز قرآن و کتابچه های ادعیه‌های کوچک و شیشه‌های معطر به گل محمدی، سجاده‌های ساده نازک که با این شعار تزئین شده بودند: «تا کربلا رسیدن یک یا حسین دیگر» و دست‌نوشته‌هایی با مضامین « خدایا ما بنده کوچک تو هستیم، خدایا ما را در پناه قرآن حسینی کن و … ».
برخی از شهدا را از روی قرآن‌هایشان شناسایی می‌کردند، وقتی پیکر شهید حسین علم‌الهدی را پیدا کردند، قرآن روی سینه‌اش بود و همین وسیله شناسایی وی شد.
در تمامی جبهه های نبرد، محافل تلاوت و تفسیر وشرح قرآن برگزار می شد. در این محافل حال و هوایی بسیار معنوی بین رزمندگان وجود داشت وآیات قرآن را عاشقانه و خالصانه تلاوت می کردند و به شرح وتفسیر آن‌گونه فرا می دادند و همین امر موجب معرفت افزایی و شناخت مسیر نورانی رزمندگان و تقویت روحیه تقوا و پرهیزگاری صلابت و مقاومت و مجاهدت در آنان می شد .
به دلیل اشتیاق فراوان و فضای قرآنی در جبهه ها به صورت مستمر در محل های استقرار رزمندگان دوره های آموزش و کلاس های قرائت قرآن، تجوید وصوت قرآن دایر می شد و رزمندگان عاشق قرآن، سطح آشنایی خود را با مهارت های قرآن افزایش می دادند .
یکی از برنامه‌های قرآنی در جبهه ها برگزاری مسابقات قرآن بود، این مسابقات بیشتر در رشته‌های حفظ و قرائت برگزار می‌شد و بسیار از رزمندگان در این مسابقات شرکت می‌کردند،
در جبهه های جنگ بسیجی‌ها و رزمندگان اسلام هنگامی که عازم خطوط مقدم جبهه و مناطق عملیاتی می شدند حتما از زیر قرآن عبور می کردند.
قرآن معمولا به دست روحانی گردان یا یکی از علمای بزرگ که معمولا برای همراهی را رزمندگان به جبهه ها می آمدند و یا یکی از فرماندهان بود و رزمندگان همگام عبور از زیر قرآن به ساحت مقدس قرآن ادای احترام می کردند و آن راومی بوسیدند و در صفوف منظم از زیر سایه قرآن می گذشتند و این سبب افزایش روحیه و استحکام و قوت ایمان در دلهای آنان می شد .
وقتی از جاده ها بین مناطق عملیاتی و خیابان کشی های داخل مقر ها و پادگان های محل استقرار رزمندگان عبور می کردی بخش زیاری از تابلوهای تبلیغاتی که در طول مسیر نصب شده بود، حاوی آیات و کلماتی از قرآن کریم با مضامین عبادی معنوی، اخلاقی، جهاد با دشمنان خدا و شهادت نصب شده بود که این خود سبب انس رزمندگان و تبدیل شدن این ایات به دکر دائمی آنان می شد مانند :
« نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌ»
« وَ بَشِّرِ الْمُؤْمِنِينَ»
« إِنْ تَنْصُرُوا اللَّهَ يَنْصُرْكُمْ وَيُثَبِّتْ أَقْدَامَكُمْ »
«أَلَمْ يَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ يَرَىٰ»
« وَقَاتِلُوهُمْ حَتَّىٰ لَا تَكُونَ فِتْنَةٌ»
«ولاَ تَحْسَبَنَّ الَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ اللّهِ أَمْوَاتاً بَلْ أَحْيَاء عِندَ رَبِّهِمْ يُرْزَقُونَ»
یکی از خاطراتی که تقریبا همه افرادی که مدتی در جبهه بوده اند ان را تجربه کرده اند تلاوت آیه «وجَعلنا مِن بین ایدیهِم سَداً و مِن خَلفِهم سَداً، فاغْشَیناهُم فهَم لایبُصِرون» برای عبور از منطقه تحت کنترل و پنهان ماندن از دید دشمن بود . و حقیقتا در موارد بی شماری این آیه معجزه خود نشان می داد و دشمن بعثی با تجهیزاتی که داشت نمی توانست، متوجه حضور رزمندگان شود.
از روش های بسیار جالب در جبهه‌ها این بود که هنگام تمرینات نطامی یا انجام حرکات ورزشی در صبحگاه ، سوره های کوچک قرآن و اذکار قرآنی را به صورت سرود دستجمعی به صورت آهنگین همنوایی می کردند که فضایی بسیار معنوی و دل انگیز ایحاد می کرد . مانند . « نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَ فَتْحٌ قَرِيبٌ» مرگ بر آمریکای مردم فریب. والعصر والعصر ان الانسان لفی خسر … «انا فتحنالک فتحا مبینا»
یکی از جلوه های قرآن در سالهای دفاع نقدس حاکم بودن ادبیات قرآنی در میان فرماندهان و عموم رزمندگان بود. به عنوان نمونه نام بسیاری از عملیات ها از نام های قرآن استخراج و انتخاب می شد مانند: عملیات «فتح‌المبین»برگرفته از سوره‌های قرآنی«فتح» و آیه «انا فتحنالک فتحا مبینا» و عملیات «والفجر» برگرفته از سوره مبارکه «الفجر» و عملیات «نصر» برگرفته از سوره «نصر» انتخاب شده بود .
ارتباط و رفتار رزمنده‌ها با قرآن عاشقانه بود. آنان زیباترین لحظات خود را زمانی می دانستند که با قرآن مأنوس بودند .
این ارتباط عمیق و عاشقانه به گونه ای بود که رزمنده‌های جدیدی هم وارد جبهه می‌شد، تحت تأثیر این فضای نورانی قرار می‌گرفت، ووانس با قرآن در او تقویت می شد .
یکی از آداب معنوی رایج در میان رزمندگان، اسلام رفتار احترام آمیز با قرآن و نگهداری محترمانه قرآن‌ها بود، به عنوان نمونه رزمندگان همیشه یعی داشتند با وضو باشند؛ چرا که همیشه قرآن همراه آنان بود و آن را تلاوت می‌کردند ، حتی افراد به‌شکلی استراحت می‌کردند که به قرآن‌های همراه خود و سایر همرزمانشان بی‌احترامی نشود،
یکی از رفتارهای معنوی که می توان به عنوان سیره قرآنی رزمندگان مطرح کرد این است که بسباری از رزمندگان عادت داشتند هر شب قبل از خواب، سوره واقعه را بخوانند و این تلاوت‌ها گاهی به صورت فردی و گاهی گروهی بود و یک حالت معنوی وبسیار شورانگیزی ایجاد می کرد که یکی از خاطرات به یاد ماندنی از میزان معنویت وانس با قرآن در جبهه‌ها بود.
Δ