نشست علمی «جرائم ناشی از نفرت»

به همت نمایندگی جامعه المصطفی العالمیه در افغانستان نشست علمی «جرائم ناشی از نفرت» در سالن دفاعیه نمایندگی جامعه المصطفی العالمیه افغانستان برگزار شد.

محمدحسن همتی و نعمت‌الله نبوی کارشناسان این نشست علمی بودند و دبیر نشست سید علی اخلاقی بود.

همتی در ابتدای این نشست راجع به چیستی، چرایی و زمینه‌های جرائم ناشی از نفرت صحبت کرد و اظهار داشت جوامع متکثر و چند فرهنگی در مقایسه با جوامع یکدست، بیشتر زمینه جرایم ناشی از نفرت را دارد.

وی سپس، به تعریف جرم ناشی از نفرت پردخت و آن را هر فعل یا ترک فعلی که از روی تعصب، و نفرت و با انگیزه نژادی، قومی، مذهبی، ملیتی، جنسیتی، معلولیت و ناتوانی علیه قربانی صورت بگیرد، دانست و گفت: باور و اعتقادی که باعث ایجاد نفرت در شخص مجرم شده است، پیشداوری یا تصور قالبی داشتن در باره بزه‌دیده و در نهایت وابستگی قربانی به یک گروه اجتماعی خاص از عناصر دخیل در این سنخ از جرایم است.

همتی در ادامه به بیان ویژگی‌های جرایم پرداخت و اظهار داشت: نفرت‌آلود بودن، خشونت‌بار بودن، حاوی پیام به گروهی که قربانی تعلق دارد یا محسوب می‌شود، تأثیر شدید بر قربانی و  عمدی بودن از مهمترین ویژگی‌های این نوع از جرایم‌اند.

این استاد دانشگاه، در ادامه خاطرنشان ساخت: جرایم ناشی از نفرت ناقض حقوق بشر، منافی عدالت و ناقض کرامت انسانی است.

دکتر همتی در پایان سخنان خود به نحوه حمایت از قربانیان جرایم ناشی از نفرت نیز اشاره و میان دو نوع راهکار غیر کیفری و کیفری تمایز نهاد و نوع اول را شامل ترویج فرهنگ تساهل، سعه صدر، تحمل مخالف، مشارکت در فعالیت‌های مدنی برای کمک به قربانیان جرایم ناشی از نفرت و آگاهی‌بخشی به کودکان از طریق آموزش دانست.

وی راهکارهای کیفری را شامل لزوم سیاست جنایی افتراقی در ابعاد ماهوی و شکلی و کیفرانگاری حمایتی (تشدید مجازات مرتکبین) از طریق تشدید مجازات صلی، پیش‌بینی مجازات‌های تکمیلی و تبعی معرفی عنوان کرد.

نبوی نیز در ادامه این نشست با بیان این که جرایم ناشی از نفرت را می‌توان از منظرهای مختلف بررسی نمود، یادآور شد: یک ‌وقت آن را از منظر فقهی و در پرتو شریعت و زمانی از منظر اخلاقی و  حقوق بشری بررسی می‌کنیم.

وی در ادامه به نفرت‌های نژادی، قومی، لسانی، جنسیتی و ملی که علیه فرد یا گروه دیگر انجام می‌شود اشاره کرد و ابراز داشت: تراکم نفرت‌های مذهبی، قومی و لسانی علیه یک گروه خاص، می‌تواند فاجعه‌بار باشد.

نبوی از این منظر به نقد برخی برداشت‌ها از آموزه‌های دینی پرداخت و گفت: در پرتو این برداشت‌های غلط جرایم نفرت‌محور تئوریزه و توجیه می‌شوند و گروه‌های مذهبی تندرو و افراطی نیز بدون کمترین احساس عذاب وجدان مرتکب این نوع جرایم می‌شوند.