نشست علمی «تربیت عاطفی در مکتب عاشورا»

در این نشست علمی آقایان محمدعارف صداقت و سیدآقاحسن حسینی کارشناسان و آقای زکریا فصیحی دبیر علمی بودند.

نشست با تلاوت قرآن کریم آغاز شد و سپس آقای صداقت در رابطه چیستی تربیت عاطفی و چگونگی نقش عاشورا در تربیت عاطفی توضیح داده و گفت: تربیت عاطفی عبارت است از: «فرایند یاری‌رسانی به متربیان برای توانمندسازی آنان در جهت شکوفاسازی، مدیریت و به کمال رسانی گرایش فطری خوددوستی؛ به‌گونه‌ای که بتوانند خواستنی‌ها، امیال، احساسات و گرایش‌های خود را به شکل الهی، ارضا و ساماندهی کنند». بنابراین تربیت عاطفی به فرایند توسعه و تقویت احساسات، مهارت‌های اجتماعی و توانایی‌های شناختی افراد اشاره دارد.

وی در ادامه افزود: عاشورا در فرهنگ اسلامی، نقش بسزایی در تربیت عاطفی افراد دارد. این نقش را می‌توان در جنبه‌های زیر بررسی کرد:

1. مدیریت احساسات: عاشورا به ما می‌آموزد که چگونه با احساسات درد و غم کنار بیاییم و آن‌ها را به سمت تغییرات مثبت هدایت کنیم و در شرایط سخت و طاقت‌فرسا ارزش‌ها را فدای احساسات نکنیم.
2. تقویت روحیه فداکاری و ایثار: این آموزه‌ها به افراد کمک می‌کند تا در شرایط دشوار نیز به فکر دیگران باشند و برای اهداف بزرگ‌تر تلاش کنند. نمونه کامل آن در روز عاشورا توسط حضرت عباس (ع) اتفاق افتاد.
3. تقویت روحیه عدالت‌خواهی: این واقعه به افراد آموزش می‌دهد که در برابر ظلم و بی‌عدالتی باید ایستاد و احساس مسئولیت اجتماعی را در افراد جامعه تقویت کرد.

در ادامه آقای سید آقاحسن حسینی، پیرامون مکتب تربیتی بودن عاشورا و بازتاب تربیت عاطفی در آن گفت: مکتب تربیتی یک نظام فکری و عملی منسجم است که بر پایه مبانی فلسفی، اهداف مشخص، اصول و روش‌های تربیتی، انسان را به‌سوی کمال مطلوب هدایت می‌کند. در مکتب تربیتی امام حسین (علیه السلام)، همه عناصر یک مکتب وجود دارد و البته با ویژگی‌ها خاص خود که از این لحاظ نمی‌توان گفت لزوماً با مکاتب تربیتی دنیا مطابق باشد. ولی گفتار سیدالشهدا در مواجهه با دشمن و نامه‌هایی که برای دیگران فرستاد و نیز گفتار اصحاب و انصارش را می‌توان در حوزه اصول و عناصر تربیتی تحلیل کرد؛ زیرا این گفتارها سرشار از ویژگی‌های یک مکتب، تأثیرگذاری بر دیگران و جهت‌دهی احساسات و عواطف انسان‌ها است. در کنار برجسته‌سازی جنبه‌های معرفتی و معنوی، اکثر کلمات امام حسین (علیه السلام) جنبه عاطفی و احساسی دارد و در جهت‌دهی هیجانات انسانی از زمان وقوع تا زمان کنونی، تأثیرگذار بوده است.

آقای حسینی در ادامه افزود: مکتب عاشورا یکی از غنی‌ترین مکاتب تربیتی و معرفتی در اسلام است که ویژگی‌های بارز آن، الگویی کامل از انسان‌سازی ارائه می‌دهد. این مکتب، توحیدمحور است و همه‌چیز در آن بر محور رضایت الهی و تسلیم به اراده خداوند می‌چرخد. کرامت و آزادی در عاشورا جایگاه ویژه دارد؛ چنانکه امام حسین (علیه السلام) فرمود: «إن لم یکن لکم دین، فکونوا أحراراً فی دنیاکم». عاشورا عرصه اخلاص و یقین است؛ جایی که یاران با اطمینان قلبی، جان خود را تقدیم کردند. از دیگر شاخصه‌های این مکتب، تربیت در بحران است؛ تربیتی که حتی در اوج سختی، راه رشد را نمی‌بندد. الگوسازی عملی، تربیت با بصیرت و تربیت چندساحتی (اعتقادی، عبادی، عاطفی، اخلاقی، اجتماعی و سیاسی) نیز از مؤلفه‌های مهم این مکتب است.

این نشست علمی همزمان به صورت آنلاین برای کاربران فضای مجازی نیز پخش گردید.